Waarom MDE zal falen volgens Johan den Haan

Op InfoQ trof ik dit artikel aan: 8 redenen waarom MDE zal falen. MDE falen? 8 redenen maar liefst?! Hoog te paard ging ik het stuk lezen, maar het is eigenlijk een vrij goed verhaal. De schrijver, Johan den Haan, weet waarover hij praat, en zijn opmerkingen zijn blijkbaar (mede) ingegeven door praktische ervaring.

De 8 redenen zijn ook meer 8 grote risico's, en in zijn schets daarvan heeft hij wel gelijk. Ik zal ze even nalopen.

1. De gangbare MDE-aanpakken en -tools zijn vrijwel uitsluitend gericht op het korte termijn doel van verhoging van produktiviteit voor developers: meer functiepunten per uur, en verder niks.

Ja, dat is zo, en dat is inderdaad een van de grote tekortkomingen van de gebruikelijke aanpakken. Links laten liggen dus, en richten op waar het in MDE echt over gaat (vorige week blogde ik daarover ook al).

2. in MDE concentreert men zich meestal op slechts één modelleringsdimensie. Architectuur bijvoorbeeld wordt er bij de MDA aanpak een beetje bijgefrommeld in de PSM.

Inderdaad, dat lijkt nergens op. Den Haan is hier nog veel te voorzichtig: je hebt zowel binnen het domein als binnen de weergave van de technische architectuur en implementatie verscheidene modelleringsdimensies nodig.

Naar mijn idee is dat te doen met een goede modeltransformatieaanpak, maar simpel is het niet. Bovendien: hoeveel modeldimensies moeten we aankunnen?

3. de gangbare tools richten zich op het maken van nieuwe artefacten (stukken code, getransformeerde modellen, etc) en laten de problemen van aanpassing van bestaande artefacten links liggen.

Den Haan heeft hier ongetwijfeld gelijk, maar ik denk dat hij hier de zaak wat complexer maakt dan strikt nodig is. Immers, als je afgeleide artefacten 100% kunt genereren, kun je ook zelfs voor een kleine wijziging de hele zwik van (tussen)modellen, code, enzovoort gewoon opnieuw maken. Daar zitten nadelen en beperkingen aan (zoals de veteranen uit de CBD-hoek weten), maar je komt er wel een eind mee.

4. MDE richt zich teveel op General Purpose Languages zoals UML. Dat is niet voldoende: je hebt voor deelterreinen specifieke talen nodig. Het bekende DSL-lied.

Ja, dat is zo, maar ik denk wel dat in ieder geval als het gaat om business domeinen de combinatie van "gewoon" UML, analyse patronen (archetypes) en een abstractiemechanisme waarmee specifieke modellen van meer generieke patronen kunnen worden afgeleid heel veel helpt. Je kunt dan natuurlijk zo'n analyse-patroon of een bepaalde afleiding als een DSL zien.

Zie ook hier en hier en hier.

5. Zelf ontworpen DSL's zullen een chaos creëren.

Ja, dat ben ik helemaal met Den Haan eens. Voor mij is dat ook een reden om meer van archetypes gebruik te maken. Die zijn geschreven in UML, en dus veel makkelijker te begrijpen en te integreren.

6. Niet volledig executeerbare modeltransformaties zijn een bedreiging. Ja, dat is zeker zo. He treurige gehannes met PIM en PSM in veel MDA tools is daarvan trouwens een voorbeeld (Den Haan noemt het niet).

7. Modellen kunnen meestal neit of slechts zeer moeizaam op modelnivo worden getest. Dat is natuurlijk een probleem, want de enige manier om te testen is dan; eerst alles uitgenereren (aangenomen dat dat kan), en dan testen. Maar dat maakt het natuurlijk erg onhandig om zo fouten en onvolledigheden in het model op te sporen.

8. Tooling is onvoldoende. Den Haan geeft als voorbeeld de debugger die in de modelleeromgeving meestal afwezig is. En ook hier heeft hij natuurlijk helemaal gelijk.

Den Haan's conclusie is slap:
"We’ve seen eight reasons why model-driven approaches can fail to make their promises come true. It’s not my goal to discourage you from starting with model-driven software development. I just wanted to show you the complexity of it and wanted to share some thoughts hopefully pointing you at directions helping you to overcome the complexity of MDE."

De hamvraag is natuurlijk: als die 8 risico's er inderdaad zijn (en ik denk dat Den Haan daarin ruwweg wel gelijk heeft), heeft MDE dan eigenlijk wel kans van slagen? De titel van zijn artikel suggereert dat Den Haan daarover sceptisch is, maar hij geeft zelf geen antwoord op de vraag.

En ik doe dat ook even niet, want ik kom erop terug. :)